Mədəniyyət, eləcə də mədəni irsimizin
qorunması, mühafizəsi, inkişafı Ümummilli Lider Heydər Əliyevin ən önəm
verdiyi, yüksək peşəkarlıq və siyasi iradə ilə yürütdüyü daxili siyasətinin bir
parçası olmuş və bu ənənə Prezident İlham Əliyev tərəfindən ardıcıl olaraq
davam etdirilir.
Xalqımızın
yaratdığı irs nümunələrini, zəngin tariximizi qoruyub saxlamaq və gələcək
nəsillərə ötürmək çox məsuliyyətli iş olmaqla yanaşı multidissiplinar yanaşmanı
tələb edir. Bu işə hər kəs həssas yanaşmalı, istər dövlət, özəl qurumlar,
istərsə də ümumi əhali səfərbər olmalı, irsimizi qorumaq və yaşatmaq bizim ən
ümdə vəzifəmizə çevrilməlidir.
Bu gün Azərbaycan xalqının yaratdığı, zaman-zaman daha da inkişaf etdirdiyi 4 mədəni irs nümunəsi (Şirvanşahlar Sarayı və Qız Qalası ilə birlikdə İçərişəhər, Qobustan Qaya Sənəti Mədəni Landşaftı və Şəki xan sarayı ilə birlikdə Şəkinin tarixi mərkəzi, Xınalıq və Köç yolu landşaftı) və 1 təbiət irsimiz (Hirkan meşələri) UNESCO-nun Ümumdünya İrsi Siyahısına daxil edilib. Daha 10 tarix (7) və təbiət abidəmiz (3) UNESCO-nun İlkin İrs Siyahısına daxil edilib.
Tarixi, dini və memarlıq
abidələrimizin qorunması, bərpası və saxlanması Azərbaycanın dövlət siyasətinin
mərkəzində dayanır. Azərbaycan öz
suverenliyini tam bərpa edib, hazırda isə regionun əsl və tarixi simasını geri
qaytarmaq və keçmiş ruhunu dirçəltmək üçün tammiqyaslı yenidənqurma və bərpa
işləri aparılır. Füsunkar və Əzəmətli Şuşa saysız-hesabsız mədəni tədbirlərə səhnə
olmuşdur. Mədəniyyətin beşiyi olan Qarabağ tarixi sahiblərinə qovuşmuşdur. XII əsrin böyük Azərbaycan memarı və
filosofu Memar Əcəminin dediyi kimi, “Biz gedərik, ancaq qalar ruzigar, biz
ölərik əsər qalar yadigar”.
Prezident İlham Əliyevin birbaşa nəzarəti
altında “Böyük Qayıdış” proqramı çərçivəsində burada həm infrastruktur, həm də
sosial və ekoloji layihələr həyata keçirilir. Azərbaycan bu torpaqlarda ekoloji
ədaləti bərpa etməyə və regionu yaşıl inkişaf mərkəzinə çevirməyə nail olub.
Yəni Azərbaycan təkcə itirilmiş torpaqlarını deyil, həm də itirilmiş ekoloji
dəyərlərini bərpa edir.
Prezident İlham Əliyevin müvafiq sərəncamı
ilə 2026-cı il “Şəhərsalma və Memarlıq ili” elan olunub. Bu sərəncam ölkəmizin
daxili və xarici siyasətdə növbəti il üçün prioritet mövzusunu da özündə əks
etdirir. Bu həm də dövlətin “Azərbaycan 2030: Sosial-iqtisadi İnkişaf üzrə Milli
Prioritetlər” strategiyasına uyğun olaraq urbanizasiya, ekoloji təhlükəsizlik
və davamlı inkişaf sahələrində beynəlxalq əlaqələrini gücləndirmək və qlobal
proseslərə təsir etmək üçün yeni imkanlar açır.
Azərbaycan, xüsusilə Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda həyata keçirilən
“ağıllı şəhər”, “ağıllı kənd”, “yaşıl enerji zonası” kimi layihələri ilə
dayanıqlı inkişaf gündəliyində qlobal liderliyə iddialıdır. İşğaldan azad
olunmuş ərazilərdə aparılan bərpa və yenidənqurma işləri şəhərsalma və
memarlığın dövlət siyasətində
prioritet istiqamət olduğunu bir daha
təsdiqləyir. Şuşanın tarixi simasının bərpası milli iradənin, müasir yanaşmanın
və tarixi məsuliyyətin vəhdətidir.
Ölkəmiz
növbəti il BMT-in daha bir mötəbər tədbiri olan “Dünya Şəhərsalma Forumunun”
13-cü sessiyasına evsahibliyi edəcək. Beynəlxalq mötəbər tədbirlərə
evsahibliyi Azərbaycanın xarici siyasətdə artan imicinə müsbət təsir göstərməklə yanaşı, diplomatik
əlaqələrin də yeni formatda inkişafına imkan yaradır və beynəlxalq
platformalarda mövqeyimizi daha da gücləndirir. Bu həm də
dövlətin “Azərbaycan 2030: Sosial-iqtisadi
İnkişaf üzrə Milli
Prioritetlər” strategiyasına uyğun olaraq urbanizasiya, ekoloji təhlükəsizlik
və davamlı inkişaf sahələrində beynəlxalq əlaqələrini gücləndirmək və qlobal
proseslərə təsir etmək üçün yeni imkanlar açır.
2026-cı ilin “Şəhərsalma və Memarlıq İli” elan edilməsi Azərbaycanın milli inkişaf strategiyasının, qlobal məsuliyyətinin və gələcəyə yönəlmiş baxışının ifadəsidir. Bu addım ölkəmizin dayanıqlı şəhərsalma, ekoloji tarazlıq, innovativ planlaşdırma və mədəni irsin qorunması sahələrində əldə etdiyi təcrübəni beynəlxalq müstəviyə çıxarmaq üçün mühüm platforma yaradır. Dünya Şəhərsalma Forumunun Bakıda keçirilməsi isə Azərbaycanın artıq qlobal urbanizasiya gündəliyinin formalaşmasında fəal iştirakçı və etibarlı tərəfdaş kimi çıxış etdiyini təsdiqləyir. Tarixi irsə söykənən, müasir çağırışlara cavab verən və gələcək nəsilləri hədəfləyən bu yanaşma göstərir ki, Azərbaycan üçün şəhərsalma və memarlıq sadəcə məkan quruculuğu deyil, milli kimliyin qorunması, sosial rifahın yüksəldilməsi və dayanıqlı gələcəyin təmin olunmasıdır.
Milli Məclisin deputatı
