Zambiyanın Çimfunşi Vəhşi Təbiət Qoruğunda yaşayan şimpanzelər maraqlı sosial davranış inkişaf etdiriblər.
Manset.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, şimpanzelər qulaqlarına və ya ombalarına ot sapı və çubuq taxmaqla yeni bir "trend" yaradıb. Bu da onların sosial davranışlarındakı inkişafı göstərir.
Davranışın başlanğıcıBu davranış 2010-cu ildə bir dişi şimpanze tərəfindən ilk dəfə müşahidə edilib. Şimpanze qulaq kanalına ot sapı qoyub, bu hərəkət digər şimpanzelər tərəfindən sürətlə mənimsənilib. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, bu davranışın sağlamlıqla əlaqəsi yoxdur, əksinə, şimpanzelər sadəcə sosial bir davranış forması olaraq bunu edirlər.
Sosial ənənəHollandiyanın Utrext Universitetindən olan davranış bioloqu Dr. Van Leeuwen bu yeni davranışı "sosial ənənə" kimi təsvir edir. Bu davranış bir neçə il sonra ziyarətgahın başqa bir hissəsində fərqli bir qrup şimpanzedə də müşahidə edilib.
İnsan təsiri varmı?İki qrup şimpanze arasındakı təqribən 15 kilometr məsafə onların bir-birini birbaşa təqlid etməsini mümkün etmirdi. Lakin tədqiqatçılar, birinci qrupdakı insan baxıcılarının qulaqlarını diş çubuğu ilə təmizlədiyini, ikinci qrupdakı baxıcıların isə bunu etmədiyini görüb. Dr. Van Leeuwen bu davranışın ilkin olaraq insanlardan öyrənildiyini və sonra şimpanzelər arasında yayıldığını düşünür.
Yeni davranışın inkişafıİkinci qrupda şimpanzelər bu davranışı daha da irəlilədərək ombalarına çubuq taxmağa başlayıblar. Bu dəyişiklik, şimpanzelərin əvvəllər insan baxıcıları ilə olan təmaslarına bağlı olaraq meydana gəlib.
Sosial təqlid və qəbulDr. Van Leeuwen, Hollandiyadakı bir zooparkda da oxşar bir davranışın müşahidə edildiyini bildirir. Orada bir dişi şimpanze, xəyali bir heyvanı qucağında saxlayaraq gəzib, bu davranışı digər qadın şimpanzelər tərəfindən təqlid edilib. Yeni gələn şimpanzelər bu hərəkəti təqlid edərək qrupa daha rahat inteqrasiya olublar.
Sosial öyrənməVan Leeuwen, bu cür davranışların sosial öyrənmə yolu ilə yayıldığını vurğulayır. O qeyd edir ki, şimpanzelər yırtıcılardan təhlükəsiz olduqları mühitlərdə sosial əlaqələrə daha çox vaxt sərf edə bilirlər və bu, onların yeni davranışlar yaratmalarına imkan verir.
Elmi təsiri
Oksford Universitetinin primatoloqu Elodie Freymann, bu tədqiqatın primatologiya sahəsində mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirib. Freymann, bu araşdırmanın şimpanzelərin insanlarla olan sosial əlaqə və mədəni uyğunlaşma qabiliyyətini daha da önə çıxardığını qeyd edib. Araşdırma, şimpanzelərin yalnız təbiətdə yaşamaq deyil, həm də sosial zəkaları və mədəni adaptasiya bacarıqları baxımından insanlara çox bənzədiklərini göstərir.