İngiltərənin məşhur Yura Sahilində, Portsmut Universitetinin tələbəsi tərəfindən 145 milyon illik yeni məməli növü aşkar edilib.
Manset.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, kəşf, paleontologiya fakültəsinin tələbəsi Benjamin Weston tərəfindən həyata keçirilib.
Kəşf olunan fosil, dinozavrlarla eyni dövrdə yaşamış kiçik bir məməliyə aiddir. Weston, Dorsetdəki Durlston körfəzinin qayalıqlarında tarla işləri apararkən, 16,5 mm uzunluğunda fosilləşmiş alt çənə sümüyü tapıb.
Bu alt çənə, "multituberculates" adlı qədim məməli qrupuna aiddir. Bu məməlilər 130 milyon il ərzində sağ qalmış və siçan ölçüsündən qunduz ölçüsünə qədər müxtəlif növlər inkişaf etdirmişdir.
Yeni növün adı: Novaculadon mirabilis
Yeni növ "Novaculadon mirabilis" adı ilə tanınır. "Novacula" adı heyvanın ülgüc kimi iti arxa dişlərinə, "mirabilis" isə fosilin çox yaxşı qorunmuş vəziyyətinə işarə edir. Fosildə, ön tərəfdə uzun və iti bir kəsici diş, boşluq və dörd iti kənarlı ön azı dişi yerləşir.
Bədii rekonstruksiyalar, bu heyvanın əllə tutula biləcək ölçüdə, xəzli, ləkəli və zolaqlı olduğunu göstərir. Diş quruluşu isə Novakuladonun qurd kimi kiçik onurğasızlarla qidalanan hərtərəfli bir növ olduğunu nəzərdə tutur.
Viktoriya dövründən sonra tapılan ilk multituberkulyar çənə
Bu fosil, Viktoriya dövründən bəri Svanaj bölgəsində tapılan ilk multituberkulyar çənə sümüyüdür. Fosilin ətraflı tədqiqi, növün tamamilə yeni olduğunu təsdiqləyib. Araşdırma nəticələri Geoloqlar Assosiasiyasının jurnalında dərc olunub.
Rəqəmsal texnologiyalarla təhlil
Fosilin daş parçaları ilə əhatə olunması, onu ənənəvi üsullarla araşdırmağı çətinləşdirib. Buna görə də Portsmut Universiteti qabaqcıl CT tarama texnologiyasından istifadə edib. Əldə edilən şəkillər, keçmiş tələbə Ceyk Kin tərəfindən rəqəmsal şəkildə işlənib. Daha sonra, virtual mühitdə ətrafdakı qaya "təmizlənib" və hər diş ayrı-ayrılıqda üzə çıxarılıb.
Daha sonra, universitetin 3D çap laboratoriyasında, fosilə zərər vermədən ətraflı araşdırmaya imkan verən replikalar 10 dəfə böyüdülüb.
Bu tədqiqat, erkən məməlilərin dinozavrların hökmranlığından necə sağ çıxaraq ekoloji boşluqları doldurduğunu göstərir. Multituberculates, Təbaşir dövrünün sonunda Böyük Yoxluqdan sağ çıxdı, amma təxminən 33 milyon il əvvəl Oliqosen dövründə nəsli kəsildi.
