ABŞ və Rusiya arasında Ukrayna müharibəsi ilə bağlı davam edən sülh danışıqları zamanı enerji sahəsində əməkdaşlıq məsələsi diqqət mərkəzinə gəlib. Vaşinqton, Moskva ilə sanksiyaların yüngülləşdirilməsi müqabilində enerji sahəsində əməkdaşlıq təklif edir.
Manset.az Haber Global-a istinadən xəbər verir ki, bu isə Avropa İttifaqı (Aİ) tərəfindən kəskin etirazla qarşılanıb.
Enerji sahəsində iki böyük layihə müzakirə olunub
Avropa Birliyinə yaxın EU Observer nəşrinin məlumatına görə, sülh danışıqları fonunda ABŞ və Rusiya arasında pərdəarxası enerji müzakirələri aparılıb. Avqustun əvvəlində keçirilən qapalı görüşlərdə, ABŞ-ın ən böyük neft şirkəti olan ExxonMobil-in 2022-ci ildə Rusiyanın Saxalin-1 layihəsindən çəkildikdən sonra geri dönmə ehtimalı müzakirə edilib. Həmçinin, Rusiya ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Arctic LNG 2 layihəsi və nüvə buzqıran gəmilərinin alınması da gündəmə gəlib.
Sanksiyaların yüngülləşdirilməsi və ABŞ-nin məqsədi
ABŞ-ın məqsədi, Çinin Rusiya üzərindəki enerji və texnoloji nüfuzunu zəiflətmək, həmçinin Arktika regionunda strateji LNG layihələrində Amerika texnologiyalarından istifadə edərək qlobal enerji rəqabətində üstünlük əldə etməkdir. Lakin, bu yanaşma həm Avropanın sanksiya siyasətinə zidd, həm də Vaşinqtonun Ukrayna müharibəsi ilə bağlı mövqeyinə uyğun gəlmir.
Avropa İttifaqı və Rusiya ilə enerji əməkdaşlığına sərt reaksiya
Avropa İttifaqı, Vaşinqtonun Moskva ilə enerji sahəsində əməkdaşlıq təşəbbüsünə ciddi etirazını bildirir. Aİ, 2027-ci ilə qədər Rusiya qazının idxalını tamamilə dayandırmağı hədəfləyir və bu məqsədlə ABŞ-ın təkliflərini də bloklayıb. Həmçinin, Vladimir Putin, xarici investorların Saxalin-1 layihəsinə yenidən qoşulmasına imkan yaradan fərmanı imzalayıb.
Rusiya ilə enerji layihələrinin davamı
Rusiya, öz növbəsində, Avropaya sanksiyaların qaldırılması təklifini irəli sürüb və enerji layihələrinə yenidən Avropa investorlarını cəlb etməyə çalışır. Lakin Avropa İttifaqı və milli parlamentlər, Rusiya ilə enerji əməkdaşlığına qəti şəkildə qarşı çıxır. Rusiya, 2025-ci ilə qədər Avropanın enerji idxalındakı payının 13 faizə enəcəyini gözləyir, halbuki Avropa İttifaqı artıq Rusiyadan enerji asılılığını ciddi şəkildə azaldıb.
Rusiya qazının idxalı azalır
2022-ci ildə Avropanın Rusiya qazı idxalı 45 faiz idisə, 2025-ci ilə qədər bu göstəricinin 13 faizə qədər enməsi gözlənilir. Bu prosesin arxasında Avropa İttifaqının sanksiya siyasəti və enerji diversifikasiyası strategiyaları dayanır.
Bu inkişaflar, ABŞ və Rusiya arasındakı enerji əməkdaşlığının gələcəkdə necə formalaşacağını və Avropa İttifaqının bu məsələyə necə reaksiya verəcəyini göstərir.
