Azərbaycanda gender, ailə və demoqrafiya məsələləri sosial inkişafın mühüm sahələrindən biridir. Bu sahələrdə həyata keçirilən islahatlar və tədbirlər, həmçinin cəmiyyətdəki fərqli qrupların hüquqlarının qorunması, sosial ədalət və inkluziv inkişafın təmin edilməsi məqsədini güdür. Dövlətin və qeyri-hökumət təşkilatlarının bu istiqamətdə atdığı addımlar sosial-siyasi həyatın müxtəlif sahələrinə təsir göstərməkdədir.
Mövzu ilə bağlı Manset.az-a danışan sosioloq Üzeyir Şəfiyev bildirib ki, qadınlar və kişilər cəmiyyətin bütün sahələrində fəal iştirak edirlər:
"Azərbaycan nadir ölkələrdəndir ki, burada Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi fəaliyyət göstərir. Ölkə qadın hüquqları ilə bağlı beynəlxalq konvensiyalara qoşulub, müvafiq qanunvericilik aktları uğurla tətbiq olunur. Azərbaycanda gender bərabərliyinin təmin olunması istiqamətində bir sıra mühüm addımlar atılıb. 1995-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Cinsiyyət Bərabərliyi Konvensiyasına qoşulmuş Azərbaycan, sonrakı illərdə qadın hüquqları sahəsində bir sıra qanunvericilik islahatları həyata keçirib. 2000-ci ildə qəbul edilmiş “Qadınların Dövlət Komitəsi” bu sahədəki fəaliyyətləri təşkil edir.
Həmçinin, 2009-cu ildə Azərbaycan “Qadınlara qarşı hər cür ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması haqqında” BMT-nin Konvensiyasına qoşulub. Bu çərçivədə dövlət tərəfindən qanunvericilikdə dəyişikliklər edilərək, qadınların iş həyatında bərabər imkanlar əldə etməsi, əmək hüquqları və cəmiyyətdəki digər sahələrdə iştirakları təmin edilir. Məsələn, Qadınların Təhsili və Qadınların İqtisadi Bərabərliyi sahələrində bir sıra layihələr həyata keçirilib.
İctimai həyatın müxtəlif sahələrində qadınların iştirakı, xüsusən də siyasət sahəsində təmsilçiliyi, az da olsa artır. 2019-cu ildə parlament seçkilərində qadın namizədlərin sayının artması, onların siyasi qərar qəbuletmə prosesində daha fəal rol almasına səbəb olub".
Sosioloq qeyd edib ki, hazırda qadınların təhsil və səhiyyə sahələrində məşğulluq səviyyəsi kişilərdən daha yüksəkdir:
"Eyni zamanda qərar qəbul edən strukturlarda da qadınların təmsilçiliyi artır. Qadın və kişi arasında ayrı-seçkiliyin olmadığı bildirilir. Qeyd edilir ki, bəzi xarici qüvvələr ölkədə sünilik əsasında gender bərabərliyi mövzusunu süni şəkildə qabardır və cəmiyyətdə qarşıdurma yaratmağa çalışırlar.
Bu cəhdlər media vasitəsilə – xüsusən bəzi televiziya proqramlarında – ailə dəyərlərinin təhrif olunması və qadınların kişilərə qarşı yönləndirilməsi formasında təzahür edir. Ailədaxili münaqişələrin efirə daşınması, qadın hüquqları adı altında aqressiv çağırışların edilməsi cəmiyyətin əsas sütunu olan ailə institutuna mənfi təsir göstərir.
Ekspertlər hesab edirlər ki, ailə dəyərlərinin qorunması məqsədilə media orqanlarında daha çox müsbət ailə nümunələri təbliğ olunmalıdır. Azərbaycan gender bərabərliyi sahəsində mühüm addımlar atmış ölkə kimi beynəlxalq səviyyədə də nümunə ola bilər. Hazırda parlamentdə və icra strukturlarında qadınların sayı artıb, ali təhsilə qəbul olunanlar arasında qadınların payı daha yüksəkdir.
Eyni zamanda qeyd olunur ki, ölkədə demoqrafik artım tempi əvvəlki illərlə müqayisədə zəifləyib və bu istiqamətdə də qabaqlayıcı tədbirlərin görülməsi zəruridir. Ailələrin gücləndirilməsi və sosial dəyərlərin qorunması məqsədilə media, sosial platformalar və ictimai institutlar daha məsuliyyətli yanaşma sərgiləməlidirlər.
Beləliklə, gender bərabərliyi və ailə dəyərlərinin qorunması istiqamətində atılan addımlar sağlam cəmiyyətin formalaşmasında mühüm rol oynaya bilər".
Seyranə Quliyeva
6.3.18. Gender, ailə və demoqrafiya məsələlərinin işıqlandırılması
Yazı Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanıb
