Neyroalimlərə görə, səhər zənginizi mürgüləmə rejiminə qoyduğunuz zaman qazandığınızı düşündüyünüz bir neçə əlavə dəqiqəlik yuxu əslində əvvəllər düşünüldüyündən daha mürəkkəb və mənfi bir prosesi qıcıqlandırır. Yuxu dövrünün strukturunu pozan bu qısa fasilələr beynin oyanma mexanizmini poza və zehni yavaşlama, konsentrasiya çətinliyi və gün boyu davam edə biləcək aşağı enerji kimi təsirlərə səbəb ola bilər.
Manset.az Sfera.az-a istinadən xəbər verir ki, hazırkı tədqiqatlar təxirə salma vərdişinin bioloji ritmləri və sağlam oyanış üçün lazım olan hormonal balansı pozduğunu göstərir.
Səhər zəngini mürgüləm rejiminə qoymaq, demək olar ki, əksər insanların gündəlik işlərinin daimi bir hissəsidir.
Zəngli saatı susdurmaq və gözlərinizi bir neçə dəqiqə daha yummaq məsum bir rahatlama kimi görünsə də, mütəxəssislər bunun düşündüyümüzdən daha çox mənfi nəticələrə səbəb ola biləcəyini bildirirlər. Son tədqiqatlar göstərir ki, mürgüləmə düyməsinə basmaq yuxu rejimini poza, beyin fəaliyyətini yavaşlada və gün boyu davam edə biləcək yorğunluq hissi yarada bilər.
Mütəxəssislərin vurğuladığı əsas məqamlardan biri təbii səhər oyanış ritminin pozulmasıdır.
Müasir həyat tempi, gec yatmaq vərdişləri və ekranların qarşısında uzun saatlar keçirmək yuxuya getməyi çətinləşdirir. Səhər zəngli saatı mürgüləmə rejiminə qoyduqda, beyin qısa müddətə yuxu dövrünə qayıtmağa çalışır. Daha sonra bir neçə dəqiqə sonra işə düşən ikinci bir zəngli saat bu dövrü pozur və insanı dərin yuxudan çıxarır. Neyroalimlər bu vəziyyəti "yuxu ətaləti" kimi təsvir edir və qeyd edirlər ki, güclü yuxululuq, diqqət itkisi və qərar qəbul etməkdə çətinlik kimi simptomlar gün ərzində davam edə bilər.
Yuxu dövrləri təxminən 90 dəqiqəlik dövrlərdə baş verdiyindən, zəngli saatı mürgülətmək beynin yeni bir dövrə başlamasına səbəb olur.
Oyandıqdan sonra bir insanı bu dövrün ortasından çıxarmaq bədənin istirahət etməkdənsə daha da yorğun hiss etməsinə səbəb ola bilər. Buna görə də, bir neçə dəqiqə daha yatmaqla əslində istirahət edəcəklərini düşünənlər əks təsirlə qarşılaşırlar.
Fizioloji təsirlər bununla bitmir. Normalda, bədən səhərə hazırlaşarkən kortizol və adrenalin kimi oyaqlıq hormonlarını bərabər şəkildə artırır.
Lakin, mürgüləmək vərdişi bu hormonların qısa və nizamsız şəkildə ifraz olunmasına səbəb olur. Bu, ürək döyüntüsü, gərginlik, stress və narahatlıq kimi simptomlara səbəb ola bilər. Bundan əlavə, gecə ərzində yığılan adenozinin parçalanması pozulduğu üçün gün ərzində yorğunluq və zehni bulanıqlıq daha güclü hiss olunur.
Psixoloqlara görə, bunun davranış aspekti də var. Zəngli saatı mürgülətmək, gün başlamazdan əvvəl ilk tapşırığı təxirə salmaq deməkdir. Bu, bilinçaltına "Hazır deyiləm" mesajı göndərir ki, bu da motivasiyanı azalda bilər. Nəticə etibarilə, tələsik hazırlıqlar, səhər yeməyini buraxmaq və gecikmək qorxusu səhərin daha stresli olmasına səbəb olur.
